Trudny czas menopauzy – jak go przetrwać z pomocą ziół?

Okres menopauzy to trudny czas w życiu kobiety. Wraz ze zmianami hormonalnymi przychodzą bowiem przemiany, którym trudno stawić czoło z sukcesem. Bo choć dolegliwości związane z menopauzą można łagodzić, to samemu przekwitaniu nie da się zapobiec. Poty, uderzenia gorąca, obrzęki i zaburzenia nastroju to najczęstsze objawy, ale z okresem menopauzy związane jest także przyspieszanie procesów starzenia, przybieranie na wadze, zagrożenie osteoporozą oraz dolegliwości ginekologiczne. 

Czym tak naprawdę jest menopauza?

Menopauza (klimakterium) czyli przekwitanie jest fizjologicznym etapem w życiu każdej kobiety pomiędzy 45 a 50 rokiem życia. Jest okresem przejściowym pomiędzy czasem reprodukcyjnym a starością, a u jej podstaw leży osłabienie czynności rozrodczej i wegetatywnej jajników. Produkowanie przez nie niedostatecznej ilości hormonów (progesteronu i estrogenów) staje się przyczyną przykrych dolegliwości oraz szeregu zmian w całym organizmie kobiety. 

Klimakterium dzielimy na okres premenopauzalny, który poprzedza wystąpienie ostatniej miesiączki, okres okołomenopauzalny z ostatnim krwawieniem miesięcznym oraz okres postmenopauzalny. Obecnie ostatnia miesiączka najczęściej występuje w wieku około 50 lat, a biorąc pod uwagę średnią długość życia kobiety w Polsce do około 75 lat, na okres po menopauzie przypada 1/3 okresu jej życia. 

Najczęstsze dolegliwości okresu menopauzy: 

• wczesne pobudki oraz wybudzanie się w nocy i trudności z ponownym zaśnięciem, 
• zaburzenia nastroju: lęki i niepokój, napady płaczu, 
• niekontrolowane wybuchy gniewu, drażliwość, 
• zaburzenia koncentracji, 
• bóle głowy, 
• wypadanie włosów, suchość skóry twarzy, 
• przewlekłe zmęczenie, bóle mięśniowe, 
• częstomocz i nietrzymanie moczu, 
• uderzenia gorąca i obfite poty, 
• palpitacje, kołatanie serca,
• suchość pochwy, co jest przyczyną bólu w trakcie stosunku, 
• stany zapalne pochwy – świąd, grzybice, zakażenia bakteryjne. 

Powikłania okresu menopauzy: 

• zmiany metabolizmu lipidów i wzrost stężenia cholesterolu całkowitego oraz spadek frakcji HDL, 
• zaburzenia krzepnięcia i zwiększenie krzepliwości, 
• otyłość, 
• nadciśnienie tętnicze, 
• zwiększone ryzyko zawału serca, 
• osteoporoza. 

Jakie produkty i zioła mogą nam pomóc?

Soja

• jest źródłem roślinnego białka (ok. 40%), 
• zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, fosfor, wapń, żelazo, błonnik, flawonoidy, saponiny, cholinę, fitosterole, izoflawony, witaminy z grupy B, witaminę A, PP, E oraz lecytynę,  
• działa przeciwmiażdżycowo, przeciwnowotworowo, przeciwzakrzepowo, przeciwzapalnie, 
• reguluje poziom cukru we krwi, 
• uzupełniają poziom estrogenów (ponieważ zawiera fitoestrogeny, naturalne związki sterolowe o działaniu zbliżonym do estrogenu), 
• zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych i nerkowych, 
• przeciwdziała zaparciom.

Niepokalanek pieprzowy

• zawiera glikozydy irydoidowe i saponiny, 
• hamuje wydzielanie prolaktyny, 
• reguluje układ dokrewny, uspokaja,  
• pobudza receptory dopaminergiczne, 
• przywraca prawidłową równowagę hormonalną: progesteron-estrogeny, 
• zapobiega zmianom zwłóknieniowym piersi, 
• wspomaga leczenie endometriozy, 
• redukuje dolegliwości PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego), stabilizuje cykl menstruacyjny,
• wykazuje działanie przeciwnowotworowe, zwłaszcza w przypadku jelita grubego, jajników, szyjki macicy,  
• obniża stężenie cholesterolu we krwi.

Jak stosować niepokalanek?

Wyciąg alkoholowy: suszone i zmielone owoce niepokalanka zalewamy czystą wódką w proporcji 1:1. Wstrząsamy i odstawiamy na tydzień w ciemne miejsce. Po tym czasie ekstrakt należy przefiltrować przez gazę. Zażywamy 2 razy dziennie po 1 łyżeczce. 

Napar:łyżkę owoców niepokalanka zalewamy szklanką wrzątku i odstawiamy pod przykryciem na 20 minut. Przecedzamy i pijemy 2 razy dziennie po pół szklanki. 

Pluskwica groniasta 

• zawiera: żywice, kwas salicylowy i izoflawony,  
• ma działanie rozkurczowe i przeciwzapalne, 
• aktywizuje działanie żeńskich hormonów płciowych, 
• ma działanie estrogenne – łagodzące objawy menopauzy: zlewne poty, uderzenia gorąca, nadmierna nerwowość i chwiejność emocjonalna. 

Jak stosować pluskwicę? 

Łyżeczkę korzenia zalewamy szklanką wrzątku, doprowadzamy do wrzenia i gotujemy na małym ogniu pod przykryciem przez 30 minut. Przecedzamy. Pijemy po pół szklanki rano i wieczorem. 

Proszek: wysuszony korzeń pluskwicy mielimy. Zażywamy dwa razy dziennie 15 g sproszkowanego korzenia (warto wymieszać go z ¼ szklanki wody i wypić). 

Dzięgiel chiński

• zawiera: flawonoidy, fitoestrogeny, kumaryny, kwasy organiczne, fitosterole, białko, , bergapten. Zawiera również minerały (m.in. wapń, chrom, kobalt, magnez, mangan, fosfor, potas, cynk) i witaminy (m.in. witamina A, B2, B9, B12 oraz E), 
• działa stabilizująco na gospodarkę hormonalną kobiety – łagodzi uderzenia gorąca,
• zmniejsza suchość pochwy, wzmacnia mięśnie macicy, zmniejsza ryzyko wypadania macicy,  
• działa ogólnie wzmacniająco, nazywany jest „kobiecym żeń-szeniem”, 
• poprawia kondycję skóry, 
• przywraca równowagę psychiczną, działa stymulująco na ośrodkowy układ nerwowy. 

Jak stosować dzięgiel chiński?

1 łyżkę pokruszonych korzeni dzięgla zalewamy 1,5 szklanki wrzątku i podgrzewamy pod przykryciem przez 15 minut. Odstawiamy na 10 minut, przecedzamy. Pijemy po pół szklanki 3 razy dziennie.

Co jeszcze możemy zrobić dla siebie? 

• ograniczyć picie kawy i alkoholu oraz rzucić palenie, 
• unikać zażywania w nadmiarze i bez wskazań leków przeciwbólowych,  
• stosować napary ziołowe z melisy, dziurawca, szyszek chmielu lub suplementy je zawierające, aby wspomóc regularny sen, 
• uprawiać sport, aby zapobiegać rozwojowi osteoporozy, wzmacniać mięśnie i kości, 
• zacząć chodzić spać wcześniej i o regularnych porach, wyciszać się przed snem za pomocą muzyki relaksacyjnej lub kąpieli, 
• kontrolować poziom witaminy D3, 
• zadbać o odpowiednią podaż wapnia oraz witamin z grupy B. Witaminy z grupy B znajdziemy m.in.: w jajach, nabiale, roślinach strączkowych, szpinaku, nasionach i pestkach, szpinaku, rybach oraz drobiu i wątróbce. Wapń znajdziemy natomiast m.in.: w chudym nabiale, figach oraz w zielonych częściach roślin (brokuł, jarmuż, szpinak), 
• spożywajmy siemię lniane – zawiera lignany, związki o działaniu podobnym do hormonów żeńskich, pomagają regulować gospodarkę hormonalną, 
• zadbać o dietę bogata w witaminę E: spożywać migdały, warzywa takie jak: szpinak, papryka, brokuły, pomidory, zimnotłoczone oleje roślinne, kiełki i nasiona zbóż, drób oraz ryby. 

Zioła na uderzenia gorąca:

• szałwia, mięta pieprzowa, czerwona koniczyna, liście malin, a także lukrecja i kozłek lekarski.

Z równych ilości wszystkich wymienionych ziół sporządzamy mieszankę (np. po jednej łyżeczce każdego z nich). Zalewamy czubatą łyżeczkę mieszanki ziół szklanką wrzątku i parzymy je pod przykryciem 15 minut. Po przecedzeniu pijemy napar letni. 

Na suchość pochwy i bóle piersi: olej z wiesiołka. Do picia 2 razy dziennie po łyżeczce. 

Literatura:

Agnieszka Bień, Ewa Rzońca, Małgorzata Pańczyk-Szeptuch – „Życie i funkcjonowanie kobiet w okresie przekwitania” (Gerontologia polska 2017; 25: 12-19), 

Barbara Grzechocińska – „Problemy okresu menopauzy. Możliwości terapii” ( Medycyna Rodzinna 2/2004, s. 55-60), 

www.medonet.pl

www.wylecz.to.pl