Olejki eteryczne w leczeniu grzybicy

Czas lata to czas korzystania z otwartych kąpielisk, basenów, aquaparków, jezior i rzek. Niestety często zdarza się, że po powrocie zarówno z egzotycznych wakacji, jak i z najzwyklejszego wypadu na basen lub kemping, przywozimy niechcianego towarzysza – grzybicę. Jest ona nierozerwalnie związana z miejscami wspólnych kąpieli i natrysków, a niezwykle sprzyja jej ciepły, wilgotny klimat. Również noszenie przez wiele godzin zakrytego obuwia z materiału nieprzepuszczającego powietrza sprzyja rozwojowi grzybów i stanów zapalnych oraz drobnych ranek, pęcherzy i otarć, które łatwo stają się siedliskiem zakażenia. 

Grzybice mogą dotknąć wszystkich, choć sportowcy i regularni użytkownicy sauny, basenu, siłowni, a także mieszkańcy akademików, internatów, hosteli i hoteli. Zarodniki grzybów potrafią przeżyć kilka miesięcy w obuwiu, kabinach prysznicowych i dywanach. Najczęściej atakują nas grzyby dermatofitowe, zajmując powierzchnię paznokci i atakując owłosioną skórę. 

Jakie czynniki stanowią ryzyko grzybicy?

• wilgotne, nieprzepuszczalne środowisko, np. w obuwiu gumowym i szczelnym obuwiu z imitacji skóry, 
• niedostateczna higiena stóp – nie wycieranie stóp miedzy palcami, zbyt rzadka zmiana skarpet, skarpety ze sztucznych włókien noszone w parze z nieprzepuszczalnym obuwiem, 
• nadmierna higiena stóp - stopy myte wielokrotnie w ciągu dnia tracą warstwę ochronną (ścieranie warstwy rogowej naskórka) i stają się podatne na zakażenia, 
• noszenia cudzego obuwia, 
• cukrzyca, zaburzenia układu odpornościowego, 
• nadmierna potliwość stóp, w tym zawody sprzyjające poceniu się stóp: górnik, pracownik mundurowy, pracownik pralni, 
• zaburzenia krążenia obwodowego, 
• długotrwałe przyjmowanie antybiotyków miejscowych oraz ogólnych, 
• chodzenie boso w miejscach publicznych takich jak basen, sauna, siłownia, hotelowe łazienki, 
• przyjmowanie preparatów przeciwnowotworowych oraz zapobiegających aktywności układu immunologicznego,

W grzybicy stóp zmiany lokalizują się na stopach oraz na ich podeszwie, a także w przestrzeni między palcami. 

Rodzaje grzybic oraz ich objawy:

• odmiana międzypalcowa- zmiany chorobowe lokalizują się zwykle w przestrzeni międzypalcowej, pomiędzy czwartym a piątym palcem. Naskórek objęty grzybicą jest wilgotny i pomarszczony, pojawiają się również pęcherzyki. Zmiany powiększają objętość i złuszczają się prowadząc do stanu zapalnego, którego objawem jest ropny wysięk. Choroba ma tendencje do rozprzestrzeniania się na podeszwy stóp oraz paznokci.  
• odmiana złuszczająca i rogowaciejąca– na podeszwie i bocznych obszarach stopy pojawiają się czerwone plamy i rogowaciejący, złuszczający się naskórek w ich obszarze.  
• odmiana potnicowa- występuje duża ilość niewielkich pęcherzyków wypełnionych treścią surowiczą. Zmiany występują zazwyczaj w przestrzeni międzypalcowej oraz na podeszwie i piętach. Towarzyszy jej zwykle przykry zapach stóp. 

Jak leczyć grzybicę?

W przypadku grzybicy – trzeba działać od razu, gdy tylko zauważymy niepokojące objawy. 

Pamiętajmy, że preparaty z olejków eterycznych pomagają miejscowo na objawy, jednak rozległej grzybicy stóp i paznokci mogą nie wyleczyć w 100%. Dlatego warto je stosować jako leczenie uzupełniające oraz zapobiegawcze, a także w pierwszych objawach grzybicy. Również w przypadkach grzybicy opornej na leczenie farmakologiczne mogą być jedyną pomocną opcją (olejek z drzewa herbacianego). 

Przed zastosowaniem olejków należy  dokładnie umyć stopy, a przestrzenie między palcami osuszyć papierowym ręcznikiem (dobrze chłonie wilgoć i jest jednorazowy, co zapobiega przeniesieniu grzybicy przez tradycyjny ręcznik). Paznokcie trzeba także oczyścić z lakieru, usunąć ich martwe fragmenty oraz zdezynfekować. 
Preparaty z olejkami eterycznymi należy bardzo dokładnie wsmarować w objęty grzybicą obszar i płytki paznokcia. Pamiętajmy także, że skuteczna kuracja powinna trwać 2-3 miesiące. 

Olejki eteryczne pomocne w leczeniu grzybic: 

Olejek z drzewa herbacianego

• przeciwdrobnoustrojowy
• antyseptyczny, antywirusowy 
• antybakteryjny, silnie przeciwgrzybiczy 
• eliminuje brzydki zapach stóp (do kremu do stóp warto dodać 2 – 3 krople olejku podczas każdej aplikacji)

Jak stosować?
5 kropli olejku z drzewa herbacianego mieszamy z łyżką oleju bazowego, np. oleju z pestek winogron. Mieszankę aplikujemy 2 razy dziennie aż do ustąpienia objawów, 

lub

2 razy dziennie malutką szczoteczką wcieramy powyższą miksturę w zainfekowany paznokieć. Po usunięciu nagromadzonych zmian grzybiczych z krawędzi paznokcia, warto również wpuścić kilka kropli mikstury pod paznokieć. 

Kąpiel
Przygotowujemy w misce roztwór wodny z olejkiem eterycznym. Olejek rozpuszczamy w łyżeczce wódki (5 kropli) i dodajemy do wody. Wkładamy stopy do wody i moczymy około 15 minut. Po upływie tego czasu dokładnie osuszamy stopy. 
Zabieg warto wykonywać codziennie wieczorem. 

Olejek z oregano

• przeciwgrzybiczy
• przeciwbakteryjny
• przeciwpasożytniczy

Jak stosować?

5 kropli olejku mieszamy z łyżką oleju bazowego, np. oleju z pestek winogron. Mieszankę aplikujemy 2 razy dziennie aż do ustąpienia objawów.  

Olejek tymiankowy

• przeciwbakteryjny
• przeciwgrzybiczy

Jak stosować?

5 kropli olejku mieszamy z łyżką oleju bazowego, np. oleju z pestek winogron. Mieszankę aplikujemy 2 -3 razy dziennie aż do ustąpienia objawów.  

Olejek cynamonowy

• przeciwgrzybiczy
• przeciwzapalny
• antybakteryjny
• pomocny przy nadmiernej potliwości stóp

Jak stosować?

5 kropli olejku mieszamy z łyżką oleju bazowego, np. oleju z pestek winogron. Mieszankę aplikujemy 2 razy dziennie aż do ustąpienia objawów.  

Olejek goździkowy

• antyseptyczny
• przeciwgrzybiczy
• skuteczny w przypadku „stopy sportowca” (rodzaj zakażenia grzybiczego częstego wśród sportowców)

Jak stosować?

5 kropli olejku mieszamy z łyżką oleju bazowego, np. oleju z pestek winogron. Mieszankę aplikujemy 2 -3 razy dziennie aż do ustąpienia objawów.  

Kompres z olejkiem goździkowym
5 kropli olejku rozpuszczamy w 1 łyżeczce wódki i mieszamy z ¼ szklanki letniej wody. Kawałki gazy moczymy w roztworze i przykładamy na miejsca chorobowo zmienione. 

Zabieg powtarzamy codziennie wieczorem, do ustąpienia objawów. 

Olejek lawendowy

• antyseptyczny 
• gojący rany i zmiany skórne

Jak stosować?

5 kropli olejku mieszamy z łyżką oleju bazowego, np. oleju z pestek winogron. Mieszankę aplikujemy 2 razy dziennie aż do ustąpienia objawów.  

Kąpiel lawendowa
Przygotowujemy w misce roztwór wodny z olejkiem eterycznym. Olejek rozpuszczamy w łyżeczce wódki (5 kropli) i dodajemy do wody. Wkładamy stopy do wody i moczymy około 15 minut. Po upływie tego czasu dokładnie osuszamy stopy. 
Zabieg warto wykonywać codziennie wieczorem. 

Zakażenie grzybicą stóp ma charakter przewlekły i nawracający. Dlatego leczenie naturalne powinno trwać stosunkowo długo aby zapobiegać nawrotom. Najważniejsza jest eliminacja czynników ryzyka i konsekwencja w leczeniu. 
Kobiety ciężarne i małe dzieci mogą stosować tylko dozwolone olejki eteryczne. 

Co zrobić, aby było lepiej?

• używać klapek gumowych korzystając z publicznych pryszniców, basenów i sauny,
• starannie osuszać stopy po kąpieli, nie zapominając o przestrzeni między palcami, 
• dezynfekować łazienkę, 
• nosić czyste obuwie, codziennie zmieniać skarpety, 
• korzystać wyłącznie z własnego ręcznika oraz przyborów higienicznych, np. pumeksu i szczoteczki, 
• unikać długich i gorących kąpieli stóp, które sprawiają, że naskórek traci swoją barierę ochronną, 
• nosić przewiewne obuwie (szczególnie w upalne dni), 
• unikać noszenia skarpet z materiałów syntetycznych, które nie przepuszczają i nie pochłaniają potu, co szczególnie sprzyja rozwojowi grzybów, 
• zadbać, aby paznokcie były zawsze krótko obcięte i czyste, 
• do mycia naczyń, sprzątania, zakładać zawsze rękawice ochronne.     

Informacje publikowane na stronie bloga nie stanowią porad o charakterze medycznym. Treści zawarte w blogu nie mogą być traktowane jako forma diagnozy lub zalecenia w zakresie leczenia; nie zastępują także badań lekarskich, ani konsultacji z lekarzem. Użycie olejków eterycznych bez konsultacji ze specjalistą jest  bezwzględnie zakazane kobietom w ciąży jak również małym dzieciom poniżej szóstego roku życia

Literatura:

Konopacka-Brud I., Brud WS., Chrząszcz M. – „Olejki eteryczne jako substancje czynne w kosmetyce i dermatologii” (Aromaterapia. Biuletyn Kosmetologiczny 1998). 

Cal K. -  „Olejki eteryczne w preparatach leczniczych - mechanizm działania i zastosowanie” (Aromater. 2003).

A. Kaszuba, Z. Adamski - „Leksykon dermatologiczny”. 

Monika Sienkiewicz ,  Andrzej Denys – „Potencjał olejków eterycznych w profilaktyce i terapii grzybic”(Pediatria i Medycyna Rodzinna 2008).  

www.medonet.pl