Ciąża - pielęgnacja ciała

Ciąża to niewątpliwie niezwykły czas dla kobiety, pełen zmian zarówno w aspekcie hormonalnym jak i emocjonalnym, a rosnące w brzuchu mamy dziecko jest źródłem radości i niepokojów związanych z macierzyństwem. Najczęściej przyszła mama wije gniazdko dla maleństwa, jest skupiona na badaniach i zabiegach czysto medycznych, związanych z przebiegiem ciąży. Oczywiście są one najważniejsze, ale nasze ciało również oczekuje wsparcia, aby nie tylko w czasie ciąży, ale również i po, było dla nas źródłem zadowolenia i sprawności. Warto zadbać o nie w ciąży, bo dzięki temu mamy szansę zapobiec wielu niekorzystnym zmianom lub je zniwelować. Kiedy maleństwo przyjdzie na świat, miłość do niego i uwaga, której będzie potrzebowało, pochłonie nas bez reszty. Z pewnością trudno będzie znaleźć czas tylko dla siebie, nie będzie to także priorytetem. Dlatego już w ciąży warto podarować sobie i swojej skórze nieco miłości, a odwdzięczy się nam dobrym wyglądem na długo. Pamiętajmy również, że troskliwa pielęgnacja poprawia nastrój, redukuje stres i łagodzi huśtawkę nastrojów. 

Jakie kosmetyczne problemy mogą pojawić się w ciąży? 

• rozstępy

Pojawiają się bardzo często, zwykle w III trymestrze ciąży. Mają postać sinoczerwonych smug i najczęściej występują na brzuchu, pośladkach, udach i biuście. Dzieje się tak, ponieważ zachodzą zmiany w skórze właściwej z powodu uszkodzenia fibroblastów (komórek odpowiedzialnych za produkcję włókien kolagenu i elastyny). W efekcie powstaje siatka włókien, która jest znacznie bardziej krucha i  mniej sprężysta, a podczas silnego rozciągania skóry zostaje przerwana i dochodzi do powstania rozstępów. Kiedy nasze rozstępy są jeszcze w kolorze różowym lub czerwonym, mamy szansę na ich likwidację lub bardzo duże zmniejszenie ich widoczności. Gdy uzyskają barwę biało-srebrną, jakby się zabliźniły, potrzeba już znacznie bardziej inwazyjnych zabiegów, aby pomóc skórze. 

• zmiany barwnikowe na skórze 

Piegi i przebarwienia, które miałyśmy przed ciążą, stają się wyraźnie ciemniejsze. Dużo szybciej mogą pojawiać się także nowe. Często w ciąży występuje także tzw. ostuda - przebarwienie o charakterystycznym kształcie, umiejscowione na twarzy. Hiperpigmentacje mogą pojawiać się także w innych miejscach ciała – dekolcie, ramionach, dłoniach. 

• piersi, brzuch

To naturalne, że piersi się powiększają, ponieważ przybywa w nich tkanki gruczołowej, co przygotowuje je do karmienia maleństwa. Jednak to czas, gdzie odpowiedni biustonosz i pielęgnacja są kluczowe, aby piersi po ciąży mogły odzyskać swój dawny kształt, a rozstępy nie zdążyły się pojawić. 

Pod koniec pierwszego trymestru, zwiększa się już nieco obwód brzucha. 

• linea nigra

Na brzuchu pojawia się ciemna pionowo biegnąca linia. Jest to tzw. linea nigra. Powstaje przez zwiększone wydzielanie melaniny. Pojawia się w II trymestrze ciąży i blaknie do kilku miesięcy po porodzie. 

• obrzęki

Związane z gromadzeniem się wody w organizmie i utrudnionym krążeniem. Nie rezygnujmy z ruchu, odpowiednie będą spacery, joga dla ciężarnych, ćwiczenia na piłce. 

Kiedy siedzimy, wykonujmy okrężne ruchy stopami. Odpoczywajmy z lekko uniesionymi nogami. Nie nośmy ciasnego obuwia, ani zbyt obcisłych spodni i skarpet. Utrudniają krążenie i mogą przyczynić się do powstania żylaków. Chodźmy na bosaka po domu, moczmy nogi w chłodnej wodzie z solą.

W ciąży zakazane są substancje, których składniki aktywne mogą  przenikać przez skórę i stwarzać ryzyko toksycznego wpływu na dziecko. Konieczne jest zwrócenie uwagi na to, czy nie znajdują się one w preparatach, które dotąd stosowałyśmy. To kolejny powód, aby zwrócić się w kierunku natury i bezpiecznych kosmetyków na każdym etapie życia.

Co powinno zwrócić naszą uwagę i zniknąć z naszej kosmetyczki w czasie ciąży i karmienia?

• witamina A oraz jej pochodne (retinol i retinoidy).
• tetracykliny (np. w lekach przeciwtrądzikowych).
• kwasy owocowe AHA (działają drażniąco, mogą pogłębić problem przebarwień).
• kwas salicylowy i jego pochodne (wyciąg z wierzby, kosmetyki przeciwtrądzikowe).
• amoniak (częsty składnik farb do włosów). W ciąży warto poszukać bezpiecznych farb bez amoniaku lub zrezygnować z farbowania. 
• triklosan (środek konserwujący, stosowany jako substancja przeciwgrzybicza i przeciwbakteryjna - może wywierać działanie rakotwórcze wskutek zanieczyszczenia dioksynami i furanami).
• ftalany (składnik lakierów do włosów i paznokci, szamponów, pianek do włosów, dezodorantów, kompozycji zapachowych, opakowań plastikowych) mają szkodliwy wpływ na reprodukcję i rozwój potomstwa. 
• Ethylhexyl Methoxycinnamate (częsty w kremach z filtrami i zachowuje się w organizmie podobnie do hormonów).  
• nadtlenek benzoilu i kwas azelainowy – budzą wątpliwości, gdyż nie ma jednoznacznych danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania tych substancji w ciąży. Ich używanie zawsze trzeba skonsultować z lekarzem. 

Zabiegi, które powinny poczekać do końca ciąży i karmienia

•  wyszczuplające zabiegi podwyższające ciśnienie.
• zabiegi rozgrzewające: sauna, depilacja woskiem na ciepło. 
• zabiegi z wykorzystaniem prądów i fal radiowych (np. jonoforeza, galwanizacja).
• korzystanie z solarium (promieniowanie UV), peeling kawitacyjny (promieniowanie ultradźwiękowego).
• stosowanie preparatów silnie złuszczających, zawierających algi i zabiegi wykorzystujące lasery. 
• robienie tatuaży lub makijażu permanentnego.
• korzystanie z gabinetowych peelingów oraz masaży brzucha i piersi. Intensywne masowanie brzucha, szczególnie ruchy rozcierania i ugniatania, mogą wywołać skurcze porodowe, a długotrwały masaż piersi - wydzielanie oksytocyny. Nie znaczy to, że nie możemy same nacierać piersi i brzucha olejkami, bo jak mogłybyśmy inaczej zapobiegać pojawieniu się rozstępów? Jednak krótki i delikatny masaż w wykonaniu mamy trwa krócej i jest pełen wyczucia i delikatności. 

 Jak pielęgnować naszą skórę w okresie ciąży i karmienia?

• sen 

Choć niedorzecznością byłoby nazywać sen zabiegiem pielęgnacyjnym, ponieważ jest naszą niezbędną fizjologiczną potrzebą – jest także środkiem do posiadania zdrowej skóry. Korzystajmy z niego bez wyrzutów sumienia, ponieważ po porodzie najprawdopodobniej stanie się dobrem naprawdę luksusowym i ciągle będzie go nam brakowało. 

• kąpiel

Codzienną pielęgnację należy zacząć od odpowiedniego oczyszczenia skóry ciała. Zamiast kąpieli w wannie, lepszym rozwiązaniem będzie ciepły prysznic. Jeżeli wolimy wannę, kąpiel nie powinna być dłuższa niż 10-15 w wodzie o temperaturze około 36-37 stopni C. 

• twarz

Skóra twarzy w ciąży może zachowywać się kapryśnie i jest dużo bardziej wrażliwa niż to bywało wcześniej. Cera tłusta zwykle w ciąży produkuje mniej sebum. Podobnie dzieje się w wypadku przetłuszczających się bardzo mocno włosów – gruczoły łojowe pracują mniej intensywnie. Jednak bywa również odwrotnie. 
Jednak gdy nasza cera była sucha i skłonna do podrażnień przed ciążą – problem może się nasilić. Mogą również pojawić się „pajączki” i drobne krostki w obszarze ich występowania. 
Kolejnym wyzwaniem są przebarwienia. Aby im zapobiegać, możemy stosować kremy z filtrami mineralnymi które są bezpieczniejsze od filtrów chemicznych. Filtr mineralny nie wnika w głębokie warstwy skóry i nie przenika do krwioobiegu. 

Kosmetyki do twarzy dobierajmy w zależności od aktualnych potrzeb cery. Skupmy się na podstawach i dobru naszego maleństwa, dlatego sięganie do zasobów natury jest tutaj dobrym rozwiązaniem. 
Czego potrzebujemy do pielęgnacji twarzy?

Peeling– raz w tygodniu

Produkt do oczyszczania twarzy- pianka cukrowa, łagodny żel do mycia twarzy

Tonik, hydrolat

Krem nawilżający– bardziej treściwy dla skóry suchej, lżejszy dla skóry tłustej

•  włosy

Włosy w czasie ciąży zwykle wyglądają bardzo dobrze, są gęstsze i bardziej błyszczące. Jednak skóra głowy może być bardziej wrażliwa i podatna na podrażnienia. Konieczny jest dobry naturalny szampon i odżywka, bez drażniących substancji spieniających i konserwantów. 

• ciało

Pielęgnacja w czasie ciąży skupia się przede wszystkim za zapobieganiu rozstępom, ponieważ skóra musi znieść rozciąganie. Bywa również tak, że bardzo dokucza na świąd skóry. Jest to przypadłość dotycząca około 18% ciężarnych i jest bardzo dokuczliwa. Pomóc mogą olejki i balsamy. Absolutnie nie wolno skóry drapać. Jeżeli świąd dotyczy rąk lub nóg, można je wyszczotkować przed kąpielą szczotką do masażu, a po kąpieli natłuścić. 

W przypadku rozstępów włókna kolagenu i elastyny poddawane są poważnej próbie. Pamiętajmy, że nie zawsze wytrzymują, ale to nie powód by zaniechać pielęgnacji. Bez niej byłoby dużo gorzej, nawet jeśli pojawią się pojedyncze rozstępy. 

Pielęgnacja powinna być bardzo systematyczna. Codziennie lub nawet dwa razy dziennie smarujmy olejkiem lub odpowiednio dobranym balsamem, całe ciało, ze szczególna uwagą w kierunku piersi, brzucha i okolic bioder. Istotny jest sposób nanoszenia preparatów pielęgnacyjnych - kolistymi ruchami na brzuchu i piersiach, a na udach i pośladkach prostymi, z góry na dół i z dołu do góry. 

• pielęgnacja od wewnątrz

W walce o piękną skórę i zdrowie naszego maleństwa pomaga odpowiednio zbilansowana dieta. Zapobiega cukrzycy ciężarnych oraz anemii, dając energię i promienny wygląd. Jadłospis przyszłej mamy powinien być bogaty w ryby morskie, oliwy i oleje, chude mięso, jaja, kasze, warzywa i owoce, nie zapominając o odpowiednim nawodnieniu. 

Pamiętajmy, że zmiany związane z naszym wyglądem są przejściowe i po porodzie, gdy nasz organizm wróci do równowagi, nasze ciało za nim podąży.

Literatura:

Birgit Gebauer – Sesterhenn, Dr med. Thomas Villinger  -„Ciąża I poród”

Moje dziecko. Poradnik dla rodziców. Od ciąży do trzeciego roku życia”

Dr Henryk Różański – „Toksyczne składniki kosmetyków”